Praca przez 4 godziny w dniu wolnym od pracy

Pracownicy wzywani są do pracy w sobotę, który jest dla nich dniem wolnym, wynikającym z przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Zdarza się, że pracują nie przez 8, ale np. 4 godziny.

Zgodnie z zasadą przedstawioną przez Pana na szkoleniach, te 4 godziny powodują przekroczenie normy średniotygodniowej, a w konsekwencji wypłatę normalnego wynagrodzenia i dodatku (u nas 100%). Oczywiście pod warunkiem, że pracownik w zamian nie otrzymał dnia wolnego.

Dodatek wypłacany jest po zakończeniu okresu rozliczeniowego (u nas dwumiesięczny).

Przy odebraniu dnia wolnego w zamian za pracę w sobotę wypłacamy:

a)    normalne wynagrodzenie za 4 godz. oraz

b)   wynagrodzenie przestojowe (stawka osobistego zaszeregowania) za 4 godz. niedopracowane.

Dodatku nie ma.

Moje pytanie brzmi: czy w przypadku, gdy pracownik nie odbiera dnia wolnego, należy wypłacić wynagrodzenie za 4 godz. przestoju?  W przypadku, gdy nie wiadomo, czy pracownik odbierze dzień wolny, to kiedy (zakładając dłuższy niż miesiąc okres rozliczeniowy),czyli w którym momencie wypłacić to wynagrodzenie przestojowe?

Pracownik wykonując zleconą pracę w dniu wolnym wynikającym z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy powinien otrzymać wynagrodzenie tylko za czas faktycznie przepracowany (art. 80 k.p.).

Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Jeżeli praca wykonywana  była przez tylko przez 4 godziny, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za 4 godziny.

Nie znajduję podstawy prawnej do wypłaty wynagrodzenia za ”godziny niedopracowane”, gdyż pracodawca nie był zobowiązany do zatrudnienia pracownika w tym dniu w liczbie godzin równej dobowej normie czasu pracy pracownika.

Inaczej wyglądałaby sytuacja, gdyby pracownik zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, obowiązany był do świadczenia pracy przez 8 godzin, a faktycznie wykonywał ją tylko przez 4 godziny. Wówczas obowiązkiem pracodawcy byłoby wypłacenie pracownikowi wynagrodzenia za nieprzepracowane godziny zgodnie z art. 81 k.p.

Nie udzielenie pracownikowi dnia wolnego w zamian za pracę w dniu wolnym wynikającym z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy skutkuje przekroczeniem przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy. Pracodawca niezależnie od zakładowych przepisów ma obowiązek wypłacenia pracownikowi dodatku 100% liczonego od osobistego zaszeregowania za godziny przekraczające wymiar czasu pracy obliczony na dany okres rozliczeniowy.

Jeżeli pracodawca nie udzieli pracownikowi dnia wolnego, za dodatkową pracę  świadczoną w dniu wolnym od pracy, nie ma obowiązku wypłacenia wynagrodzenia za „jakieś niedopracowane godziny”.

Można mówić o wynagrodzeniu „przestojowym” tylko wówczas, gdy pracownik zobowiązany był wykonywać pracę, a doznał przeszkód leżących po stronie pracodawcy. Taka sytuacja jednak nie wystąpiła w opisanej sytuacji. Pracodawca nie udzielając dnia wolnego od pracy obowiązany jest wypłacić wynagrodzenie za czas faktycznie przepracowany, czyli tylko za 4 godziny.

Nie oznacza to jednak, że nie doszło do naruszenia przepisów dotyczących czasu pracy. Pracodawca obowiązany był uzgodnić z pracownikiem termin udzielenia dnia wolnego od pracy. Jeżeli tego nie uczynił, naruszył przepisy o czasie pracy. Nie ma wówczas znaczenia, że wypłacił pracownikowi wynagrodzenie za wykonaną pracę.

Podstawa prawna:

• art. 80, 81, 151¹ § 2, 151³ k.p.

Zygmunt Stanisławski