Dodatek stażowy za okres choroby w podstawie 13 pensji

Dodatek za wysługę lat za okres choroby w podstawie wymiaru dodatkowego rocznego wynagrodzenia pracowników sfery budżetowej

Opinia prawna

Na podstawie art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 223, poz. 1458 z późn. zm.), pracownikowi przysługuje dodatek za wieloletnią pracę po 5 latach pracy w wysokości wynoszącej 5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Dodatek ten wzrasta o 1% za każdy dalszy rok pracy, aż do osiągnięcia 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego..

Zgodnie z § 7 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (tekst jednolity z 2013r. poz. 1050) dodatek za wieloletnią pracę jest wypłacany w terminie wypłaty wynagrodzenia:

1)     począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym pracownik nabył prawo do dodatku lub wyższej stawki dodatku, jeżeli nabycie prawa nastąpiło w ciągu miesiąca;

2)     za dany miesiąc, jeżeli nabycie prawa do dodatku lub wyższej stawki dodatku nastąpiło pierwszego dnia miesiąca.

Natomiast na podstawie § 7 ust. 2 powyższego rozporządzenia, dodatek za wieloletnią pracę przysługuje pracownikowi samorządowemu za dni, za które otrzymuje wynagrodzenie, oraz za dni nieobecności w pracy z powodu niezdolności do pracy wskutek choroby albo konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, za które pracownik otrzymuje z tego tytułu zasiłek z ubezpieczenia społecznego.

W oparciu o ustawę z dnia 12 grudnia 1997r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1144) pracownicy samorządowi i nie tylko uprawnieni są do otrzymania – wspomnianej w tytule ustawy – rocznej nagrody.

Obliczając podstawę dodatkowego rocznego wynagrodzenia zastosowanie znajdują posiłkowo przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997r.  w  sprawie  szczegółowych  zasad  udzielania  urlopu  wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14 ze zm.), gdyż roczna nagroda ma być obliczona od składników, które przyjmowane są do podstawy ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Problem powstaje wówczas, gdy pracownik uprawniony do zasiłku chorobowego (wynagrodzenia chorobowego) lub zasiłku opiekuńczego otrzymuje obok zasiłku niepomniejszoną wartość dodatku za wysługę lat, co gwarantuje rozporządzenie o zasadach wynagradzania pracowników samorządowych.

Czy pracodawca obliczając roczne dodatkowe wynagrodzenie powinien przyjąć do jej podstawy pełną miesięczną wartość dodatku za wysługę lat, czy też pomniejszyć jego wartość o okres, za który otrzymał zasiłek chorobowy (opiekuńczy) lub wynagrodzenie chorobowe?

Przez dłuższy czas nie było wątpliwości, że należy w opisanej sytuacji do podstawy rocznego dodatkowego wynagrodzenia, przyjąć pomniejszoną o czas np. choroby wartość dodatku za wysługę lat.

Jednak z chwilą opublikowania wyjaśnienia Departamentu Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej pracodawcy zaczęli przyjmować do podstawy rocznego dodatkowego wynagrodzenia niepomniejszoną wartość dodatku za wysługę lat.

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w piśmie z dnia 20 stycznia 2010 r. w sprawie uwzględniania w podstawie wymiaru trzynastki dodatku stażowego przysługującego pracownikowi samorządowemu za dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za które otrzymuje wynagrodzenie, jak i za dni nieobecności w pracy z powodu niezdolności do pracy wskutek choroby albo konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, za które pracownik otrzymuje z tego tytułu zasiłek z ubezpieczenia społecznego wyjaśniło, że:

„Departament Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej zastrzega się, że nie jest uprawniony do wykładni obowiązujących przepisów, ani do zajmowania stanowiska w indywidualnych sprawach pracowniczych. Poglądy Departamentu nie są wiążące dla stron stosunku pracy, sądów pracy oraz Państwowej Inspekcji Pracy. Wiążący charakter dla stron mają jedynie orzeczenia sądowe wydawane w indywidualnych sprawach.

Departament Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w piśmie z dnia 20 stycznia 2010 przedstawił w tym zakresie następujące stanowisko.

„W myśl art. 4 ust. 1 ww. ustawy (chodzi o ustawę z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej opublikowaną w Dz. U. nr 161, poz. 1080 z późn. zm. – przypis redakcji), wynagrodzenie roczne ustala się w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.

Przepis ten odwołuje się pośrednio do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. nr 2, poz. 14, z późn. zm.). Zgodnie z § 6 (w związku z § 14) rozporządzenia, ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy, a także odpowiednio dodatkowe wynagrodzenie roczne ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem określonych w tym przepisie tytułów. W świetle § 15 i 16 rozporządzenia, składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi comiesięcznie w stałej wysokości, lub przysługujące za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Przepisy te dotyczą składników wynagrodzenia mających charakter roszczeniowy.

Zgodnie z § 7 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. nr 50, poz. 398, z późn. zm.), dodatek za wieloletnią pracę przysługuje pracownikowi za dni, za które otrzymuje wynagrodzenie, oraz za dni nieobecności w pracy z powodu niezdolności do pracy wskutek choroby albo konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, za które pracownik otrzymuje z tego tytułu zasiłek z ubezpieczenia społecznego.

Mając na uwadze powyższe, Departament wyraża pogląd, że dodatek za wieloletnią pracę przysługujący pracownikowi samorządowemu za dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za które otrzymuje wynagrodzenie (np. z powodu choroby, zwolnień od pracy na podstawie przepisów art. 37 i 188 k.p., rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy – Dz. U. nr 60, poz. 281) jak i za dni nieobecności w pracy z powodu niezdolności do pracy wskutek choroby albo konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, za które pracownik otrzymuje z tego tytułu zasiłek z ubezpieczenia społecznego – powinien być w całości uwzględniony w podstawie wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego”.

Departament Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej zastrzega się jednak, że nie jest uprawniony do wykładni obowiązujących przepisów, ani do zajmowania stanowiska w indywidualnych sprawach pracowniczych. Poglądy Departamentu nie są wiążące dla stron stosunku pracy, sądów pracy oraz Państwowej Inspekcji Pracy. Wiążący charakter dla stron mają jedynie orzeczenia sądowe wydawane w indywidualnych sprawach.

Należy zauważyć, że argumentem za włączeniem pełnej wartości dodatku stażowego do podstawy wymiaru obliczanego dodatkowego rocznego wynagrodzenia – zdaniem Departamentu Prawa Pracy – jest to, że „dodatek za wieloletnią pracę przysługuje pracownikowi za dni, za które otrzymuje wynagrodzenie, oraz za dni nieobecności w pracy z powodu niezdolności do pracy wskutek choroby albo konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, za które pracownik otrzymuje z tego tytułu zasiłek z ubezpieczenia społecznego”.

Zauważyć należy, że przepisy rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych nie regulują kwestii zaliczenia dodatku za wysługę lat do podstawy rocznego dodatkowego wynagrodzenia. Przepisy te stanowią jedynie gwarancję zachowania prawa do pełnej miesięcznej wartości dodatku za wysługę lat, który wypłacany jest obok zasiłku. Nie poruszają kwestii zaliczenia dodatku do podstawy rocznego dodatkowego wynagrodzenia.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami w jednostkach samorządowych i nie tylko, dodatek za wieloletnią pracę nie jest włączany do podstawy obliczanego wynagrodzenia chorobowego oraz pewnych świadczeń pieniężnych wynikających ze stosunku pracy w razie choroby i macierzyństwa. Dotyczy to jednak tylko podstawy wymiaru zasiłku chorobowego (wynagrodzenia chorobowego) oraz zasiłku opiekuńczego.

Należy zauważyć, że do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego włącza się dodatek za wysługę lat. Skutkiem tego może być to, że w pewnym miesiącu, w którym pracownica przechodzi z uprawnienia do zasiłku chorobowego lub wynagrodzenia chorobowego na zasiłek macierzyński, dodatek za wysługę lat musi być obliczony w kwocie należnej tylko za czas poprzedzający przejście na zasiłek macierzyński, aby wypłacić go obok zasiłku chorobowego, gdyż pozostała jego część zostanie „włączona” do podstawy zasiłku macierzyńskiego.

Przykład:

Pracownik choruje w okresie 1 listopada – 31 grudnia 2013r. Uzyskuje prawo do zasiłku chorobowego za 61 dni kalendarzowych oraz dodatku za wysługę lat w pełnej miesięcznej wartości za dwa miesiące. Do podstawy obliczanego dodatkowego rocznego wynagrodzenia pracodawca przyjmuje wypłaconą za czas zwolnienia lekarskiego kwotę dodatku za wysługę lat, pomijając jedynie wypłacony zasiłek chorobowy.

Inny pracownik nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego w tym samym okresie, tj. 1 listopada – 31 grudnia 2013r. Do podstawy zasiłku macierzyńskiego pracodawca włącza pracownikowi dodatek za wysługę lat (nie jest on wypłacany obok zasiłku macierzyńskiego, ponieważ pracownik nie zachowuje do niego prawa w czasie, w którym jest uprawiony do tego zasiłku). Pracodawca obliczając dodatkowe roczne wynagrodzenie z podstawy wymiaru wyłączył zasiłek macierzyński, a tym samym i dodatek za wysługę lat. W podstawie obliczanego dodatkowego rocznego wynagrodzenia nie uwzględniono dodatku za wysługę lat za listopad oraz grudzień 2013r.

Przyjmując, że wartość wynagrodzenia za czas przepracowany w roku 2013 do dnia 31 października 2013r. obu pracowników jest taka sama, wypłacone dodatkowe roczne wynagrodzenie pracownika korzystającego z zasiłku macierzyńskiego jest niższe niż pracownika, który przepracował w roku kalendarzowym faktycznie ten sam okres, ale korzystał z zasiłku chorobowego, obok którego wypłacony został dodatek za wieloletnią pracę.

Wątpię, aby przedstawiony powyżej sposób obliczenia rocznego dodatkowego wynagrodzenia był zgodny z intencją twórcy przepisów ustawy uprawniającej do dodatkowej rocznej nagrody oraz z art. 8 k.p., czyli zasadami współżycia społecznego, czy też zasadą równego traktowania pracowników.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym, wynagrodzenie to ustala się w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje, uwzględniając wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.

Podstawę ustalenia wynagrodzenia rocznego stanowią:

1)     otrzymane w ciągu roku wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy;

2)     wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy;

3)     wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.

Ustawodawca wymieniając poszczególne rodzaje wynagrodzenia (i innych świadczeń ze stosunku pracy) powiązał to z sumą wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego. Chodzi przy tym o wynagrodzenie za pracę, z pominięciem wynagrodzenia należnego za czas nieprzepracowany, chociaż wypłaconego pracownikowi. Przykładem może być np. wynagrodzenie za czas zwolnienia udzielonego na podstawie art. 188 k.p. Pracownik otrzymuje pełne miesięczne stałe wynagrodzenie, chociaż w danym miesiącu nie przepracował pewnej liczby godzin wynikających z ustalonego rozkładu czasu pracy. Część tego wynagrodzenia, obejmująca płatne zwolnienie od pracy, nie zostanie przyjęta do podstawy obliczanego dodatkowego rocznego wynagrodzenia. Należy zadać w tym miejscu pytanie, a co z dodatkiem za wysługę lat? Czy należy go również pomniejszyć za czas nieprzepracowany, czy włączyć do podstawy w pełnej miesięcznej wartości? Moim zdaniem, należy obliczyć kwotę dodatku za staż pracy należną tylko za czas przepracowany i włączyć ją do podstawy rocznego dodatkowego wynagrodzenia. Uważam, że roczna nagroda powinna być obliczana wszystkim pracownikom jedynie od wynagrodzenia za czas przepracowany, z dwoma wyjątkami przewidzianym w ustawie, tj. wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego oraz wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy pracownika, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy. Przepisów ustawy nie można interpretować rozszerzająco, poprzez przyjmowanie do podstawy rocznej nagrody wynagrodzenia wypłaconego za czas nieprzepracowany, skoro ustawodawca tego nie przewidział.

Sam fakt otrzymania niepomniejszonej kwoty wynagrodzenia nie może oznaczać, że ma być ona przyjęta w całości do obliczanej nagrody.

W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2003r. sygn. III PZP 7/11(OSNP 2004 nr 2, poz. 26) stwierdzono:

„W myśl bowiem art. 4 ustawy z 12 grudnia 1997 roku wynagrodzenie roczne stanowi procent  wynagrodzenia  obliczonego  w  sposób,  w  jaki  ustala  się  ekwiwalent  za urlop. Z kolei z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997r.  w  sprawie  szczegółowych  zasad  udzielania  urlopu  wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14 ze zm.) wprost wynika, iż do ustalenia ekwiwalentu za urlop  (§  14  w  związku  z  §  6)  nie  uwzględnia  się  (między  innymi)  wynagrodzenia uzyskanego  za  czas  niezdolności  do  pracy  (§  6  ust.  7),  wynagrodzenia  za  czas gotowości do pracy oraz za czas nie zawinionego przez pracownika przestoju (§ 6 ust.  2),  wynagrodzenia  za  czas  urlopu  wypoczynkowego,  a  także  za  czas  innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy (§ 6 ust. 4). A zatem podstawą udzielenia ekwiwalentu za urlop,  a co  za tym idzie, dodatkowego rocznego  wynagrodzenia, jest  również,  podobnie  jak  pod  rządami  ustawy  z  1985  roku,  czas  faktycznie efektywnie  przepracowany”.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o dodatkowym rocznym wynagrodzeniu wynagrodzenie to ustala się w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie. Wyraźnie w przepisach zostało zaakcentowane, że nagroda stanowi procent sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika. Dodatek za wysługę lat wypłacony w pełnej miesięcznej wartości, pomimo prawa pracownika do zasiłku chorobowego lub wynagrodzenia chorobowego (zasiłku opiekuńczego) nie jest częścią wypłacanego zasiłku, ale nie stanowi również ekwiwalentu za świadczoną pracę. Ewentualnie tylko jego część, pozostaje w relacji do świadczonej pracy. Chyba, że w ogóle w danym miesiącu pracownik nie wykonywał pracy, a otrzymał dodatek za wysługę lat w pełnej kwocie. Trudno by doszukać się w tym ekwiwalentności za wykonaną pracę.

Należy przyjąć, że jeżeli do okresu wymaganego do nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia  rocznego  wlicza  się, zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2003 r., III PZP 7/03 (OSNP 2004 nr 2, poz. 26 oraz uchwała z dnia 7 lipca 2011 r. (sygn. III PZP 2/2011),  tylko okres faktycznego wykonywania pracy (pomijając przerwy w jej świadczeniu, np. spowodowane chorobą pracownika) do podstawy rocznej nagrody pracodawca powinien przyjąć  tylko  wynagrodzenie wypłacone  również za  okres efektywnie przepracowany.

W uzasadnieniu do uchwały Sąd Najwyższy stwierdził, że „prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego – mimo, że jest ono premią, a nie wynagrodzeniem za pracę – powinno być w miarę możliwości powiązane z rzeczywistym wykonywaniem pracy”. Tym samym pośrednio wskazano w orzeczeniu, że nie można do podstawy rocznej nagrody przyjmować wynagrodzenia należnego za czas nieprzepracowany, a takim jest dodatek za wysługę lat niepomniejszony za czas zwolnienia lekarskiego z powodu np. choroby pracownika.

Mając powyższe na uwadze należy przyjąć, że ustalanie prawa do rocznej nagrody powinno następować w stosunku do czasu faktycznie przepracowanego, jak również z uwzględnieniem tylko wynagrodzenia wypłaconego za czas efektywnie wykonanej pracy. Sam fakt pozostawania w stosunku pracy nie powinien mieć decydującego znaczenia.

Gdyby przyjąć inaczej, to doszłoby do rozróżnienia, mimo stosowania tego samego aktu prawnego, jakim jest ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej, sytuacji pracowników, którym pomimo nieświadczenia pracy przyjęto by do podstawy dodatek za wysługę lat i sytuacji pozostałych pracowników, którzy nie zachowują prawa do dodatku za wysługę lat za czas innej płatnej usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Rozróżnienie polegałoby jedynie na tym, czy pracownik był uprawniony do zasiłku chorobowego, czy zasiłku macierzyńskiego. Ponadto pracownik nie świadcząc pracy, gdyż przebywał na zwolnieniu lekarskim, traktowany byłby na równi z pracownikiem świadczącym w tym czasie pracę. Obaj pracownicy w podstawie obliczanego dodatkowego rocznego wynagrodzenia mieliby uwzględnioną taką samą wartość dodatku za wysługę lat.

Żaden z przepisów ustawy nie przewiduje tak daleko idącej preferencji dla pracowników nieświadczących faktycznie pracy. Dodatkowe roczne wynagrodzenie pracownika wykonującego pracę przez pełne 12 miesięcy roku kalendarzowego powinno być – przy takim samych parametrach finansowych – wyższe od dodatkowego wynagrodzenia  pracownika, który wykonywał pracę tylko przez część roku kalendarzowego, który był niezdolny do pracy z powodu choroby. Jednocześnie dodatkowe wynagrodzenie tego pracownika nie powinno być wyższe od dodatkowego wynagrodzenia pracownika korzystającego w tym samym czasie z urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop, w § 6 pkt 4 stwierdza, że przy ustaleniu wynagrodzenia za urlop (odpowiednio ekwiwalentu za urlop – § 14 rozporządzenia) nie uwzględnia się wynagrodzenia za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Takim wynagrodzeniem może być dodatek za wysługę lat, naliczony za czas choroby pracownika.

Analiza przedstawionych przepisów, moim zdaniem, nakazuje wyłączenie dodatku za wysługę lat z podstawy rocznego dodatkowego wynagrodzenia pracownikom jednostek sfery budżetowej, w części obejmującej okres nieświadczenia pracy. Wartość wypłaconego dodatku powinna być uprzednio przeliczona na czas efektywnie świadczonej pracy w danym roku kalendarzowym, za który roczne wynagrodzenie jest płacone.

Opinia nie jest wiążąca w przedmiotowej sprawie.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 12 grudnia 1997r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1144),
• art. 38 ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o pracownikach samorządowych ( Dz.U. Nr 223, poz. 1458 z późn. zm.)
• § 2 ust. 7 rozporządzenia Rady Ministrów z 18 marca 2009r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (tekst jednolity z 2013r. poz. 1050)
• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997  r.  w  sprawie  szczegółowych  zasad  udzielania  urlopu  wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14 ze zm.)
• uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2003 r., sygn.. III PZP 7/03 (OSNP 2004 nr 2, poz. 26),
• uchwała z dnia 7 lipca 2011 r., sygn. III PZP 2/2011 (OSNP nr 1-2/2012, poz. 3),

Zygmunt Stanisławski (-)

23 stycznia 2014r.