Zwolnienie z płacenia składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

 Proszę o interpretację, czy w myśl znowelizowanej ustawy z dn. 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2013r.poz. 674 z późn. zm.) oraz znowelizowanej ustawy z dn. 13 lipca 2006r. o ochronie roszczeń pracowniczych oraz niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2014r. poz. 272, z późn. zm.), zatrudniając bezrobotnego, który nie ukończył 30 roku życia, pracodawca jest zwolniony z obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy i FGŚP przez okres 12 miesięcy niezależnie od ilości zawartych z nim umów następujących bez przerwy jedna po drugiej, czy też dotyczy to tylko pierwszej umowy? Chodzi w szczególności o sytuację, w której najpierw zawarto umowę na czas próbny, a następnie umowę na czas określony. Czy zwolnienie dotyczy tylko pierwszej umowy, czy też wszystkich umów przez okres 12 miesięcy, pod warunkiem, że między nimi nie wystąpiła przerwa?

Zgodnie z art. 104c ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ( t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 674, 675, 829, 1291, 1623, 1645, 1650, z 2014 r. poz. 567, 598, 1146), pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne nie opłacają składek na Fundusz Pracy przez okres 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę, za skierowanych zatrudnionych bezrobotnych, którzy nie ukończyli 30 roku życia.

W identyczny sposób reguluje tę sytuację art. 9c ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jednolity  Dz.U. z 2014r. poz. 272 z późn. zm.) zwalniając z płacenia składki na Gwarantowany Fundusz Świadczeń Pracowniczych.

Aby skorzystać ze zwolnienia z płacenia składek muszą być łącznie spełnione cztery warunki:

a) zatrudniona osoba powinna posiadać status „osoby bezrobotnej” – w rozumieniu obowiązujących przepisów;

b) osobę bezrobotną musi skierować do podjęcia pracy urząd pracy;

c) osobę bezrobotną pracodawca musi zatrudnić na podstawie umowy o pracę;

d) w chwili zatrudnienia osoba bezrobotna nie może mieć ukończonych 30 lat.

Przepisy zwalniają pracodawcę z obowiązku płacenia składek, jeżeli w dniu zatrudnienia bezrobotny nie ukończył 30 roku życia. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie o pracę, a jeżeli tego nie określono, w dniu zawarcia umowy o pracę.

Dwunastomiesięczny okres zwolnienia z płacenia składek obowiązuje dopiero od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę, przy czym nie ma znaczenia, jaka umowa została zawarta z pracownikiem. Tym samym, zarówno zawarcie umowy o pracę na okres próbny, jak i czas określony, zwalnia z obowiązku płacenia składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Nie ma wątpliwości, że powyższe zwolnienie na pewno dotyczy pierwszej umowy zawieranej z bezrobotnym skierowanym do pracy przez urząd pracy. Jeżeli umowa o pracę zostaje zawarta na czas określony dłuższy niż 12 miesięcy lub na czas nieokreślony, okres zwolnienia obejmuje tylko 12 miesięcy.

Przedstawiony w pytaniu problem dotyczy sytuacji, gdy pracodawca w ciągu 12 miesięcy od nawiązania pierwszej umowy o pracę, nawiązuje z pracownikiem kolejną umowę o pracę.

Przepisy przewidując szczególne uprawnienie pracodawcy nie odnoszą się do ewentualnej przerwy, jaka może występować pomiędzy kolejno zawieranymi z pracownikiem umowami o pracę. Należy jednak z całą pewnością przyjąć, że ewentualna przerwa pomiędzy umowami, spowoduje utratę prawa do zwolnienia z płacenia składek.

Przykład:

W dniu 20 stycznia 2015r. doszło do zatrudnienia na podstawie miesięcznej umowy o pracę na czas określony. Za okres 1 lutego do 19 lutego 2015r. pracodawca nie opłacał składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Pracownik został ponownie zatrudniony przez tego samego pracodawcę od dnia 22 lutego 2015r. na czas określony 3 miesięcy. Wobec przerwy w zatrudnieniu w okresie 20 – 21 lutego 2015r. od dnia 22 lutego 2015r. pracodawca obowiązany jest do odprowadzania składek, o których mowa. Nie może być również wątpliwości, że gdyby od dnia 22 lutego 2015r. zatrudnił pracownika inny pracodawca, również i on obowiązany byłby do płacenia omawianych składek. Również w przypadku nawiązania stosunku pracy z nowym pracodawcą w dniu 20 lutego 2015r., czyli bez przerwy w zatrudnieniu, występowałby obowiązek naliczenia i odprowadzenia składek.

Jak przedstawia się sytuacja, gdy ten sam pracodawca zawiera z pracownikiem kolejną umowę o pracę w ciągu 12 miesięcy, bezpośrednio po zakończeniu poprzedniej umowy o pracę.

Przykład:

W dniu 12 stycznia 2015r. zawarto z osobą bezrobotną w wieku 27 lat, skierowaną do pracy przez urząd pracy, umowę o pracę na 3 miesięczny czas określony. Następnie od dnia 12 kwietnia 2015r. została zawarta umowa na czas nieokreślony. Czy zwolnienie z płacenia składek dotyczy tylko okresu pierwszych 3 miesięcy, czy też pracodawca w dalszym ciągu uprawniony jest do korzystania z ustawowego zwolnienia?

W podobnej sytuacji znajduje się pracodawca, który zatrudniłby wspomnianego pracownika na dwutygodniowy okres próbny, a następnie na czas nieokreślony lub określony, gdyż okres zwolnienia, przy założeniu, że nie obowiązuje w czasie kolejnej umowy, obejmowałby tylko czas trwania pierwszej umowy, czyli tylko 2 tygodniowy okres.

W razie, gdy została zawarta umowa na okres krótszy niż 12 miesięcy, a następnie kolejna umowa o pracę, to pracodawca nie może kontynuować zwolnienia z opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, mimo że nie upłynął jeszcze okres 12 miesięcy.

Wynika to z faktu, że w chwili ponownego zatrudnienia, pracownik nie spełnia dwóch warunków niezbędnych do zastosowania zwolnienia z opłacania składek, tj. nie posiada statusu „osoby bezrobotnej” (nie jest zarejestrowany we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy) oraz nie został skierowany do pracy przez urząd pracy. Nie ma znaczenia, że pracownik w okresie ostatnich 12 miesięcy był zarejestrowany, jako bezrobotny. Zwolnienie dotyczy tylko pierwszej umowy zawartej z osobą spełniającą warunki przewidziane w przepisach, których jednak pracownik nie spełniał zawierając kolejną umowę o pracę, o której wyżej mowa. Zawierając kolejną umowę, pracownika nie można już uznać za osobę bezrobotną kierowaną do pracy przez urząd pracy. Istnieje jednak możliwość ponownego zwolnienia z płacenia składek, jeżeli pracownik ponownie spełniać będzie warunki, które spełniał zawierając pierwszą umowę o pracę na okres krótszy niż 12 miesięcy. Dotyczyć to będzie tego samego, jak i nowego pracodawcy. Przepisy nie przewidują możliwości przeniesienia zwolnienia z opłacania składek na czas trwania kolejnej (kolejnych) umów o pracę.

Podstawa prawna:

• art. 104c ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r.  o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ( tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 674, 675, 829, 1291, 1623, 1645, 1650, z 2014 r. poz. 567, 598, 1146)
• art. 9c ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jednolity:  Dz.U. z 2014r. poz. 272 z późn. zm.)

Zygmunt Stanisławski

3 stycznia 2015r.